-
1 aspiro
a-spīro (ad-spīro), āvī, ātum, āre, I) intr.: A) hinhauchen, hinwehen, zuhauchen, zuwehen, 1) eig.: a) übh.: lenius aspirans aura secunda, Catull.: si minima aspiret aura, Plin.: ad quae (granaria) nulla aura umida ex propinquis locis aspiret, Varr.: ut frigus ad eum non aspiret, Cels.: pulmones se contrahunt aspirantes, wenn sie die Luft aushauchen, Cic.: aspirant aurae in noctem, ein günstiger Wind erhebt sich gegen Abend, Verg.: v. musikalischen Instrumenten, tibia tenuis simplexque foramine pauco aspirare et adesse choris utilis erat, den Ton anzugeben u. die Chöre zu begleiten, Hor. de art. poët. 202 sq. – b) als gramm. t. t., zu etw. den H-Laut setzen, etw. aspirieren, consonantibus, Quint.: Graeci aspirare solent (s. littera), Quint.: absol., asp. perperam, Gell. 13, 6, 3. – 2) übtr., günstig od. förderlich od. behilflich sein, beistehen, unterstützen, paululum in rebus difficillimis, Cornif. rhet.: aspiravit nemo eorum, qui etc., es rührte sich keiner (rührte keiner einen Finger) von denen, die usw., Cic.: licet felicitas aspirare videatur, tamen etc., Curt.: aspirante fortunā, Sen. u. Curt.: aspirante caelesti cupidine, Apul. – m. Dat., vos, Calliope, aspirate canenti, Verg.: Iuppiter ducum nostrorum consiliis aspiravit, Val. Max.: verbis filiae aspiravit, Val. Max.: aspirat primo fortuna labori, Verg.: sane blandum animum casus facit, ubi pravo consilio propitius aspirat, Val. Max. – B) prägn., einer Person od. Sache sich (wenn auch nur von fern) nähern, zu ihr zu gelangen suchen, 1) eig.: vasa ec (ex) fenestreis in caput deiciam (sc. eorum), qui prope ad ostium aspiraverint, Lucil. fr.: quid enim quisquam ad meam pecuniam me invito aspirat? quid accedit? d.i. warum will jmd. wider meinen Willen sich zu meinem Geldgeschäft drängen (sich hineinzumischen suchen)? Cic.: Februario mense aspirabit in curiam, Cic.: ne vipera possit aspirare, Col.: nec equis aspirat Achillis, Verg. – 2) übtr., sich wohin, zu jmd. oder etw. versteigen (bei Cic. nur in negativen Sätzen, s. Jordan Cic. Caecin. 39), haec etiam in eculeum coniciuntur, quo vita non aspirat beata, Cic.: quo neque Carthaginiensium gloriosissimae classes umquam aspirare potuerunt, Cic.: cum tu ad eum (Ciceronem) nunquam aspirasti, Cic.: ex bellica laude ad Africanum aspirare nemo potest, dem A. auch nur von weitem nahe kommen kann, sich auch nur entfernt neben A. stellen kann, Cic.: quod ad spem consulatus in partem revocandam aspirare non auderet, Liv.: sed haec ad eam laudem, quam volumus, aspirare non possunt, Cic.: ad horum autem sinceritatem veritatemque verborum an aspiraverit Caecilius, consideremus, Gell.: ex alieno certamine ad eos quoque ipsos contagium certationis aspirat, Gell. – II) tr.: A) zuhauchen, zuwe hen, 1) eig.: Iuno ventos aspirat eunti, haucht ihr Winde zu = befördert ihren Flug durch einen günstigen Wind, Verg. Aen. 5, 607: im Bilde, aspiravit auram quandam salutis fortuna, Amm. 19, 6, 1. – 2) übtr., einhauchen, einflößen, eingeben, divinum amorem dictis, Verg.: ut, quantum nobis exspectationis adiecit, tantum ingenii aspiret, Quint.: illis (daemonibus) aspirantibus et infundentibus praestigias faciunt, Min. Fel. – B) anhauchen, anwehen, übtr., v. Meere, anspülen, insula aspiratur freto Gallico, Solin. 22, 10.
-
2 aspiro
a-spīro (ad-spīro), āvī, ātum, āre, I) intr.: A) hinhauchen, hinwehen, zuhauchen, zuwehen, 1) eig.: a) übh.: lenius aspirans aura secunda, Catull.: si minima aspiret aura, Plin.: ad quae (granaria) nulla aura umida ex propinquis locis aspiret, Varr.: ut frigus ad eum non aspiret, Cels.: pulmones se contrahunt aspirantes, wenn sie die Luft aushauchen, Cic.: aspirant aurae in noctem, ein günstiger Wind erhebt sich gegen Abend, Verg.: v. musikalischen Instrumenten, tibia tenuis simplexque foramine pauco aspirare et adesse choris utilis erat, den Ton anzugeben u. die Chöre zu begleiten, Hor. de art. poët. 202 sq. – b) als gramm. t. t., zu etw. den H-Laut setzen, etw. aspirieren, consonantibus, Quint.: Graeci aspirare solent (s. litterae), Quint.: absol., asp. perperam, Gell. 13, 6, 3. – 2) übtr., günstig od. förderlich od. behilflich sein, beistehen, unterstützen, paululum in rebus difficillimis, Cornif. rhet.: aspiravit nemo eorum, qui etc., es rührte sich keiner (rührte keiner einen Finger) von denen, die usw., Cic.: licet felicitas aspirare videatur, tamen etc., Curt.: aspirante fortunā, Sen. u. Curt.: aspirante caelesti cupidine, Apul. – m. Dat., vos, Calliope, aspirate canenti, Verg.: Iuppiter ducum nostrorum consiliis aspiravit, Val. Max.: verbis filiae aspiravit, Val. Max.: aspirat primo fortuna labori, Verg.: sane blandum animum————casus facit, ubi pravo consilio propitius aspirat, Val. Max. – B) prägn., einer Person od. Sache sich (wenn auch nur von fern) nähern, zu ihr zu gelangen suchen, 1) eig.: vasa ec (ex) fenestreis in caput deiciam (sc. eorum), qui prope ad ostium aspiraverint, Lucil. fr.: quid enim quisquam ad meam pecuniam me invito aspirat? quid accedit? d.i. warum will jmd. wider meinen Willen sich zu meinem Geldgeschäft drängen (sich hineinzumischen suchen)? Cic.: Februario mense aspirabit in curiam, Cic.: ne vipera possit aspirare, Col.: nec equis aspirat Achillis, Verg. – 2) übtr., sich wohin, zu jmd. oder etw. versteigen (bei Cic. nur in negativen Sätzen, s. Jordan Cic. Caecin. 39), haec etiam in eculeum coniciuntur, quo vita non aspirat beata, Cic.: quo neque Carthaginiensium gloriosissimae classes umquam aspirare potuerunt, Cic.: cum tu ad eum (Ciceronem) nunquam aspirasti, Cic.: ex bellica laude ad Africanum aspirare nemo potest, dem A. auch nur von weitem nahe kommen kann, sich auch nur entfernt neben A. stellen kann, Cic.: quod ad spem consulatus in partem revocandam aspirare non auderet, Liv.: sed haec ad eam laudem, quam volumus, aspirare non possunt, Cic.: ad horum autem sinceritatem veritatemque verborum an aspiraverit Caecilius, consideremus, Gell.: ex alieno certamine ad eos quoque ipsos contagium certationis aspirat, Gell. – II) tr.: A) zuhauchen, zuwe-————hen, 1) eig.: Iuno ventos aspirat eunti, haucht ihr Winde zu = befördert ihren Flug durch einen günstigen Wind, Verg. Aen. 5, 607: im Bilde, aspiravit auram quandam salutis fortuna, Amm. 19, 6, 1. – 2) übtr., einhauchen, einflößen, eingeben, divinum amorem dictis, Verg.: ut, quantum nobis exspectationis adiecit, tantum ingenii aspiret, Quint.: illis (daemonibus) aspirantibus et infundentibus praestigias faciunt, Min. Fel. – B) anhauchen, anwehen, übtr., v. Meere, anspülen, insula aspiratur freto Gallico, Solin. 22, 10. -
3 aspiro
a-spīro, āvī, ātum, āre1) дуть, веять2)а) выдыхатьб) ( о цветах) выдыхать аромат, благоухать ( amarācus aspirans V)3) благоприятствовать, содействоватьvos, o Calliope, precor, aspirate canenti V — вас, о Каллиопа (и другие музы), я молю помочь певцу4) поэт. задавать тон, вторить ( tibia aspirat choro H)5) стремиться, устремляться ( ad или in aliquid)a. ad pecuniam alicujus C — вмешиваться в чьи-л. денежные дела6) стараться подойти, приблизиться ( muris Sil)ex bellicā laude ad Africanum a. nemo potest C — никто не может мечтать сравняться с Африканом (т. е. Сципионом) в воинской славе8) произносить с придыханием (a. consonantibus Q)9) вдохнуть, вдохновлять, внушить, навевать ( amorem dictis V)10) наплывать, набегать ( Tanatus insula aspiratur freto Gallico Sol) -
4 adspiro
a-spīro ( adsp-, Baiter, Rib., Merk., K. and H.; asp-, Kayser, Halm, Müller), āvi, ātum, 1, v. n. and a.I.Neutr.A.To breathe or blow upon; constr. with ad, the dat., or absol.:2.ad quae (granaria) nulla aura umida ex propinquis locis adspiret,
Varr. R. R. 1, 57:ut ne ad eum frigus adspiret,
Cels. 2, 17:pulmones se contrahunt adspirantes,
exhaling, Cic. N. D. 2, 55, 136:Lenius aspirans aură,
Cat. 68, 64:amaracus illum Floribus et dulci adspirans complectitur umbrā,
Verg. A. 1, 694: adspirant aurae in noctem, rise at or toward night, id. ib. 7, 8:si minuma adspirat aura,
Plin. 13, 22, 43, § 124:tibia adspirat choro,
accompanies, Hor. A. P. 204 al. —Trop.: alicui, to be favorable to, to favor, assist (the figure taken from a fair breeze):B.aspira mihi,
Tib. 2, 1, 35:quibus aspirabat Amor,
id. 2, 3, 71:adspirat primo fortuna labori,
Verg. A. 2, 385:adspirate canenti,
id. ib. 9, 525:di, coeptis adspirate meis,
Ov. M. 1, 3.—Also absol.: magno se praedicat auxilio fuisse, quia paululum in rebus difficillimis aspiravit, Auct. ad Her. 4, 34 (cf. afflo).—To aspire to a person or thing, to desire to reach or obtain, i. e. to approach, come near (esp. with the access. idea of striving to attain to); constr. with ad, in with acc., the dat., a local adv., or absol. (class.; freq. in Cic.): qui prope ad ostium adspiraverint, Lucil. ap. Non. p. 4, 142:C.quid enim quisquam ad meam pecuniam me invito aspirat? quid accedit?
Cic. Verr. 2, 1, 54 fin.; so id. Div. in Caecil. 5 fin.:tu ad eum Ciceronem numquam aspirasti,
id. Pis. 5 fin.; so id. Fam. 7, 10:omnes aditus tuos interclusi, ut ad me adspirare non posses,
id. Tusc. 5, 9, 27:aspirare in curiam,
id. Verr. 2, 2, 31:in campum,
id. Sull. 18, 52:ne non modo intrare, verum etiam adspicere aut aspirare possim,
id. Caecin. 14; Col. 8, 14, 9:nec equis adspirat Achillis,
Verg. A. 12, 352:sed non incendia Colchis adspirare sinit,
Val. Fl. 7, 584.— Trop.:sed haec ad eam laudem, quam volumus, aspirare non possunt,
arrive at, attain to, Cic. Or. 41, 140:bellicā laude aspirare ad Africanum nemo potest,
id. Brut. 21, 84:haec etiam in equuleum coniciuntur, quo vita non adspirat beata,
id. Tusc. 5, 5, 13; Gell. 14, 3, 10.—In gram., to give the h sound, to aspirate (cf. aspiratio, II. B.):II.consonantibus,
Quint. 1, 5, 20:Graeci aspirare solent,
id. 1, 4, 14; Nigid. ap. Gell. 13, 6, 3.—Act.A.To breathe or blow upon, to infuse, instil; lit. and trop. ( poet. or in post-Aug. prose):* B.Juno ventos adspirat eunti,
sends favoring winds, Verg. A. 5, 607:adspiravit auram quandam salutis fortuna,
Amm. 19, 6:dictis divinum amorem,
Verg. A. 8, 373:novam pectoribus fidem,
Claud. Fesc. 14, 16:nobis tantum ingenii aspiret,
Quint. 4, prooem. § 5.—To breathe or blow upon; trop. of the sea, to wash:insula adspiratur freto Gallico,
is washed, Sol. 22. -
5 aspiro
a-spīro ( adsp-, Baiter, Rib., Merk., K. and H.; asp-, Kayser, Halm, Müller), āvi, ātum, 1, v. n. and a.I.Neutr.A.To breathe or blow upon; constr. with ad, the dat., or absol.:2.ad quae (granaria) nulla aura umida ex propinquis locis adspiret,
Varr. R. R. 1, 57:ut ne ad eum frigus adspiret,
Cels. 2, 17:pulmones se contrahunt adspirantes,
exhaling, Cic. N. D. 2, 55, 136:Lenius aspirans aură,
Cat. 68, 64:amaracus illum Floribus et dulci adspirans complectitur umbrā,
Verg. A. 1, 694: adspirant aurae in noctem, rise at or toward night, id. ib. 7, 8:si minuma adspirat aura,
Plin. 13, 22, 43, § 124:tibia adspirat choro,
accompanies, Hor. A. P. 204 al. —Trop.: alicui, to be favorable to, to favor, assist (the figure taken from a fair breeze):B.aspira mihi,
Tib. 2, 1, 35:quibus aspirabat Amor,
id. 2, 3, 71:adspirat primo fortuna labori,
Verg. A. 2, 385:adspirate canenti,
id. ib. 9, 525:di, coeptis adspirate meis,
Ov. M. 1, 3.—Also absol.: magno se praedicat auxilio fuisse, quia paululum in rebus difficillimis aspiravit, Auct. ad Her. 4, 34 (cf. afflo).—To aspire to a person or thing, to desire to reach or obtain, i. e. to approach, come near (esp. with the access. idea of striving to attain to); constr. with ad, in with acc., the dat., a local adv., or absol. (class.; freq. in Cic.): qui prope ad ostium adspiraverint, Lucil. ap. Non. p. 4, 142:C.quid enim quisquam ad meam pecuniam me invito aspirat? quid accedit?
Cic. Verr. 2, 1, 54 fin.; so id. Div. in Caecil. 5 fin.:tu ad eum Ciceronem numquam aspirasti,
id. Pis. 5 fin.; so id. Fam. 7, 10:omnes aditus tuos interclusi, ut ad me adspirare non posses,
id. Tusc. 5, 9, 27:aspirare in curiam,
id. Verr. 2, 2, 31:in campum,
id. Sull. 18, 52:ne non modo intrare, verum etiam adspicere aut aspirare possim,
id. Caecin. 14; Col. 8, 14, 9:nec equis adspirat Achillis,
Verg. A. 12, 352:sed non incendia Colchis adspirare sinit,
Val. Fl. 7, 584.— Trop.:sed haec ad eam laudem, quam volumus, aspirare non possunt,
arrive at, attain to, Cic. Or. 41, 140:bellicā laude aspirare ad Africanum nemo potest,
id. Brut. 21, 84:haec etiam in equuleum coniciuntur, quo vita non adspirat beata,
id. Tusc. 5, 5, 13; Gell. 14, 3, 10.—In gram., to give the h sound, to aspirate (cf. aspiratio, II. B.):II.consonantibus,
Quint. 1, 5, 20:Graeci aspirare solent,
id. 1, 4, 14; Nigid. ap. Gell. 13, 6, 3.—Act.A.To breathe or blow upon, to infuse, instil; lit. and trop. ( poet. or in post-Aug. prose):* B.Juno ventos adspirat eunti,
sends favoring winds, Verg. A. 5, 607:adspiravit auram quandam salutis fortuna,
Amm. 19, 6:dictis divinum amorem,
Verg. A. 8, 373:novam pectoribus fidem,
Claud. Fesc. 14, 16:nobis tantum ingenii aspiret,
Quint. 4, prooem. § 5.—To breathe or blow upon; trop. of the sea, to wash:insula adspiratur freto Gallico,
is washed, Sol. 22.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский